Ενημέρωση

Το δημογραφικό φέρνει και ελλείψεις γιατρών στα συστήματα υγείας

19 Σεπ 2017

Αναμένονται συνταξιοδοτήσεις 60.000 γιατρών κάθε χρόνο – Στην Ελλάδα τα χαμηλότερα περιφερειακά ποσοστά κατ΄ αναλογία πληθυσμού  Οι συνηθέστερες αιτίες θανάτου στην Ε.Ε. είναι ο καρκίνος, τα νοσήματα του κυκλοφορικού και αναπνευστικού συστήματος, αν και έξι από τους επτά σημαντικότερους παράγοντες πρόωρου θανάτου σχετίζονται με τον τρόπο ζωής, τη διατροφή και τη σωματική άσκηση, όπως η υπέρταση, η αυξημένη χοληστερίνη, η παχυσαρκία, η μειωμένη πρόσληψη φρούτων και λαχανικών, η έλλειψη άσκησης και η κατάχρηση αλκοόλ.

Τις επόμενες δεκαετίες όμως, το σύστημα υγείας θα αντιμετωπίσει σοβαρά προβλήματα, καθώς η γήρανση του πληθυσμού θα απαιτεί ολοένα και περισσότερες υπηρεσίες υγείας, όμως για τον ίδιο ακριβώς λόγο, θα υπάρξουν και ελλείψεις στελέχωσης των συστημάτων υγείας, λόγω της γήρανσης των επαγγελματιών υγείας.

Μάλιστα εκτιμάται ότι πάνω από 60.000 γιατροί ή το 3,2% του εργατικού δυναμικού θα οδηγούνται σε συνταξιοδότηση κάθε χρόνο ως το 2020.  Τα στοιχεία αυτά δίνει το Eurostat regional yearbook που εκδόθηκε πρόσφατα και αφορά στοιχεία της Ευρώπης σε αριθμούς, ενώ αναλύει τα διαθέσιμα στοιχεία και παρέχει πληροφορίες για τις διαθέσιμες πολιτικές της Ε.Ε. σχετικά με τα στατιστικά αποτελέσματα που έχουν προκύψει.

Τώρα, οι προσπάθειες της γενικής διεύθυνσης της Ε.Ε. για την απασχόληση, την κοινωνική πολιτική και την ενσωμάτωση, προωθούν ένα τρίτο πρόγραμμα δράσης για την υγεία ως το 2020, με στόχο: τη διευκόλυνση σε καλύτερη και ασφαλέστερη περίθαλψη για τους ευρωπαίους πολίτες, τη συμβολή σε καινοτόμα, αποτελεσματικά και βιώσιμα συστήματα υγείας τη βελτίωση της υγείας των πολιτών και τη μείωση των ανισοτήτων, την πρόληψη ασθενειών και την προαγωγή υποστηρικτικού περιβάλλοντος στον υγιεινό τρόπο ζωής, και την προστασία των πολιτών από διασυνοριακές υγειονομικές απειλές.

Η υγεία επισημαίνεται ότι πέρα από αξία αυτή καθεαυτή, αποτελεί και προϋπόθεση για οικονομική ευημερία.  Αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων μπορεί να επιφέρει οικονομική ανάπτυξη, ενώ παράλληλη επένδυση στην περιφερειακή ανάπτυξη, τις μεταφορές, την απασχόληση και το περιβάλλον, μπορούν να έχουν δραστική επίδραση στην υγεία των πληθυσμών.

 Αιτίες θανάτου  

Πολλοί παράγοντες προσδιορίζουν τις αιτίες θανάτου, όπως η ηλικία, το φύλο, το περιβάλλον, κοινωνικοί παράγοντες και συνθήκες εργασίας και διαβίωσης, όπως επίσης και μεμονωμένοι παράγοντες όπως ο τρόπος ζωής, η άσκηση, η δίαιτα. Οι τρείς κυριότερες αιτίες θανάτου στην Ε.Ε. είναι τα καρδιαγγειακά με 1,8 εκ. θανάτους, ο καρκίνος με 1,3 εκ. θανάτους και τα νοσήματα του αναπνευστικού με 382.000 θανάτους. Ο μέσος ρυθμός θανάτου στην Ε.Ε. φθάνει τους 1028 θανάτους ανά 100.000 πληθυσμού.

Νοσοκομειακές κλίνες

Οι στατιστικές για τη διαθεσιμότητα νοσοκομειακών κλινών, σχετίζεται και με τις ημέρες νοσηλείας, την ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, επέκταση της ημερήσιας νοσηλείας, την εξωνοσοκομειακή περίθαλψη κλπ.  Την τελευταία δεκαετία ο αριθμός των νοσοκομειακών κλινών στην ΕΕ-28 συνέχισε να μειώνεται. Τα διαθέσιμα κρεβάτια μειώθηκαν κατά 9,6%, από 2,93 εκατ. το 2004 σε 2,65 εκατ. το 2014. Την ίδια στιγμή, ο πληθυσμός της ΕΕ αυξήθηκε οπότε μειώθηκε αντίστοιχα κατά 12% η σχέση κλινών ανά κατοίκους και διαμορφώθηκε από 592 κλίνες ανά 100.000 πληθυσμού το 2004 σε 521 το 2014.

Τη μεγαλύτερη σχέση νοσοκομειακών κλινών κατ΄ αναλογία πληθυσμού διατηρεί η Γερμανία, όπου σε κεντρικές περιοχές η σχέση είναι τουλάχιστον 700 κρεβάτια ανά 100.000, ενώ σε μία μόνο γερμανική περιφέρεια η πυκνότητα φτάνει τα 1308 κρεβάτια ανά 100.000 κατοίκους. Υψηλή πυκνότητα νοσηλευτικών κλινών ανά κατοίκους διατηρούν επίσης και η Αυστρία, Πολωνία, Γαλλία, Ουγγαρία και Ρουμανία (τρεις έως πέντε περιφέρειες), καθώς και δύο περιφέρειες στο Βέλγιο και μία περιοχή στη Βουλγαρία, Τσεχία και Σλοβακία.

Αντίθετα, οι χαμηλότερες πυκνότητες των νοσοκομειακών κλινών – λιγότεροι από 250 ανά 100 000 κατοίκους το 2014 – ήταν σε τρεις περιοχές της Σουηδίας και μία στη Δανία, καθώς επίσης και σε 5 ισπανικές περιφέρειες, δύο ελληνικές και από μία στην Ιταλία και Πορτογαλία.

Η χαμηλότερη πυκνότητα νοσοκομειακών κλινών καταγράφηκε στην Στερεά Ελλάδα, με 165 νοσοκομειακά κρεβάτια ανά 100 000 κατοίκους.  Μια ανάλυση της πυκνότητας των νοσοκομειακών κλινών στα κράτη μέλη της ΕΕ αποκαλύπτει ότι η Γαλλία και η Πορτογαλία έχουν ποικίλες περιφερειακές αναλογίες.

Στην περίπτωση της Γαλλίας, αυτό οφείλεται σε σημαντικά χαμηλότερες αναλογίες που καταγράφηκαν στις υπερπόντιες περιφέρειες της Γουιάνας και της Ρεϋνιόν, ενώ στην Πορτογαλία στους ιδιαίτερα υψηλούς δείκτες στις αυτόνομες περιοχές στις Αζόρες και τη Μαδέρα και μια σχετικά χαμηλή αναλογία στο Alentejo.

 Επαγγελματίες υγείας  

Ο αριθμός των γιατρών κατά κεφαλή πληθυσμού αυξήθηκε κατά 30% ή περισσότερο μεταξύ 2004 και 2014 σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και της Ρουμανίας. Το 2014, υπήρχαν περίπου 1,78 εκατομμύρια γιατροί στην ΕΕ των 28, περίπου 350 ανά 100.000 κατοίκους. Ο αριθμός των γιατρών αυξήθηκε περίπου κατά 16% ή 240.000 γιατρούς μεταξύ 2004 και 2014. Οι περιφέρειες της ΕΕ όπου η αναλογία των ιατρών αυξήθηκε κατά 30% ή περισσότερο μεταξύ του 2004-2014 ήταν κυρίως στην Πορτογαλία, την Ισπανία και την Ελλάδα (2004-2013 για ορισμένες περιοχές) στο νότο και στη Ρουμανία στα ανατολικά, αν και αυτό το πρότυπο ήταν επίσης εμφανές σε λίγες περιοχές της Ολλανδίας και της Αυστρίας.

Σε αντίθεση με τις 22 περιοχές με σχετικά υψηλές αυξήσεις, σε 33 περιφέρειες (από σύνολο 192 περιφερειών της ΕΕ για το 2006), η αναλογία γιατρών – πληθυσμού μειώθηκε, όπως και η προσβασιμότητα, με εξαίρεση σε ορισμένες περιοχές της Γαλλίας, Ιταλίας, Ουγγαρίας και Πολωνίας. Στις περιοχές χωρίς εξαιρέσεις, ο ιατρικός πληθυσμός μειώθηκε τα έτη 2004-2013, κυρίως σε έξι ισπανικές περιφέρειες, δύο ολλανδικές περιφέρειες και σε μία περιοχή στην Τσεχία (2004-2013), Ελλάδα και Σλοβακία.

Μέχρι το 2014 η πρωτεύουσα της Ελλάδας είχε μακράν τον υψηλότερο αριθμό ιατρών σε σχέση με τον πληθυσμό, 870 ανά 100 000 κατοίκους. Η περιοχή αυτή καταγράφηκε ως ένα από τα υψηλότερα ποσοστά αύξησης του αριθμού των ιατρών ανά 100 000 κατοίκους μεταξύ του 2004 – 2014 (αύξηση 38,1%) και επίσης την υψηλότερη απόλυτη αύξηση, με επιπλέον 240 γιατρούς ανά 100 000 κατοίκους το 2014 σε σύγκριση με το 2004.  Οι τρεις οι περιφέρειες με τους υψηλότερους υψηλότερους δείκτες το 2014 ήταν επίσης περιοχές της πρωτεύουσας, στην Τσεχία, Αυστρία και Σλοβακία, με αναλογίες 678-695 γιατροί ανά 100 000 κατοίκους. Η λίστα των περιφερειών με περισσότερους από 600 γιατρούς ανά 100 000 κατοίκους το 2014 ολοκληρώνεται με το Αμβούργο (Γερμανία) και δύο άλλες ελληνικές περιφέρειες Κρήτη και Κεντρική Μακεδονία.  Έξι περιφέρειες στην ΕΕ ανέφεραν λιγότερους από 200 γιατρούς ανά 100 000 κατοίκους το 2014, στην Ολλανδία, την Πολωνία και τη Ρουμανία. Το ενδιαφέρον είναι ότι μεταξύ αυτών των έξι περιφερειών, στη νοτιοανατολική Ρουμανία, σημειώθηκε η μεγαλύτερη αύξηση σε ποσοστό 31,5% μεταξύ 2004 – 2014.

Πηγή: Healthmag.gr